Η ΔΗΜΑΡ ΣΥΖΗΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΧΡΥΣΟΥ

Εκδήλωση/συζήτηση το Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 10.30, στα κεντρικά γραφεία της ΔΗΜΑΡ, Αγ.Κωνσταντίνου 40, Αθήνα

Οι επενδύσεις χρυσού |που υλοποιούνται ή βρίσκονται στο στάδιο της αδειοδότησης έχουν εγείρει εύλογες συζητήσεις, προσδοκίες, αλλά  και αντιδράσεις μεταξύ των τοπικών κοινωνιών, αλλά και πανελλήνια.

Πρόθεση του Τομέα Πράσινων Πολιτικών και Οικολογίας της ΔΗΜΑΡ είναι να πραγματοποιηθεί μια συζήτηση για το θέμα, στην οποία, με βάση πραγματικά και συγκεκριμένα ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία για τα ως άνω έργα, να αναδειχθούν οι πιθανές περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις τους.

Εισηγητές:

- Χρίστος Ελευθεριάδης , Αν. Καθ. ΑΠΘ

- Σάκης Κουρουζίδης, Ειδ. Γραμ. Επιθ. Περιβάλλοντος ΥΠΕΚΑ

- Δημήτρης Πετρίδης , Τοπ. Μηχ/κός, Αλεξανδρούπολη

- Παναγιώτης Σαμπατακάκης, στέλεχος ΙΓΜΕ

- Κίμων Χατζημπίρος, Αν. Καθ. ΕΜΠ

- Σπύρος Παπαγρηγορίου, Περιβαλλοντολόγος,  Μελετητής  ΜΠΕ  Χαλκιδικής

- Κατερίνα Αδάμ, Επικ. Καθ. ΕΜΠ,   Μελετητής  ΜΠΕ   Περάματος.

Ακολουθεί ένας κατάλογος ορισμένων εύλογων ερωτημάτων περί το θέμα, που θα ήταν σκόπιμο να απαντηθούν στη σχετική συζήτηση είτε από τους εισηγητές, είτε από όποιον ενδιαφερόμενο και γνώστη.

Ερωτήματα στα οποία καλούμαστε να απαντήσουμε στη σχετική συζήτηση

1       Πως κωδικοποιούνται οι ιδιαιτερότητες (περιβαλλοντικές, οικονομικές, κοινωνικές) που θα έχει η εξόρυξη και επεξεργασία χρυσοφόρων μεταλλευμάτων  στην κάθε μια από τις 3 περιοχές που έχουν επιλεγεί (Χαλκιδική, Έβρος, Κιλκίς);

2       Χρησιμοποιούνται οι βέλτιστες τεχνολογίες και πρακτικές στις αντίστοιχες εργασίες και σε κάθε περιοχή; Θα γίνει επεξεργασία του συνόλου του μεταλλεύματος που θα εξορυχτεί ή θα υπάρξει και «εξαγωγή» σε ανεπεξέργαστη μορφή; Υπάρχει περίπτωση να γίνει «εισαγωγή» χρυσοφόρου μεταλλεύματος από άλλες χώρες για επεξεργασία εδώ; Πόσα μεταλλουργικά εργοστάσια θα γίνουν συνολικά στη Β. Ελλάδα, 1, 2, 3.

3       Θα υπάρχουν επιπτώσεις  από αυτή τη δραστηριότητα στους υδατικούς   πόρους, το έδαφος, τα δασικά συστήματα, την ατμόσφαιρα και την  υγεία των κατοίκων  των εν λόγω περιοχών, δεδομένης και της σεισμικότητας της χώρας και ποιες θα είναι αυτές, Πόσες επιφάνειες (εμβαδά) θα πληγούν απευθείας και πόσες άλλες έχουν δεσμευτεί για δικαιώματα έρευνας και μελλοντικής εκμετάλλευσης;

4       Πόσες θέσεις εργασίας, άμεσες και έμμεσες, θα δημιουργηθούν σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο από τις εν λόγω επενδύσεις,  τι ποσά θα εισπράττει το δημόσιο από τέλη χρήσης, φόρους, κλπ. Ποιά θα είναι η επίδραση στις εξαγωγές της  χώρας και το ισοζύγιο πληρωμών, ποια ανταποδοτικά οφέλη θα υπάρξουν για τους κατοίκους των γύρω περιοχών; Ειδικότερα όσον αφορά τα οικονομικά στοιχεία, να διερευνηθεί ο τρόπος που θα υπολογίζεται το ποσό που θα εισπράττει το ελληνικό δημόσιο, αν δηλαδή θα είναι ένα σταθερό ποσό σε ευρώ ανά ουγγιά ή αν θα είναι ποσοστό επί της διεθνούς τιμής του χρυσού κάθε φορά (με τη μία μέθοδο έχεις σταθερά έσοδα αλλά δεν επωφελείσαι από την όποια άνοδο της τιμής του χρυσού, με την άλλη έχεις το πιθανό ρίσκο να περιορίσεις τις εισπράξεις σου αν πέσει στο μέλλον η τιμή του χρυσού κάτω από τα αρχικά επίπεδα της συμφωνίας –σταθερή ή κυμαινόμενη σχέση).

5       Η εξόρυξη και επεξεργασία  χρυσού στις προαναφερόμενες περιοχές θα περιορίσει άλλες δραστηριότητες και θέσεις εργασίας στον πρωτογενή και τριτογενή τομέα τους;

6       Η αποκατάσταση του περιβάλλοντος  είναι κομβικής σημασίας ώστε αυτές οι επενδύσεις να έχουν θετικό πρόσημο, όπως αναφέρει και το ΣτΕ στη σχετική απόφαση του περασμένου Ιουλίου (398/2012,  με την οποία απορρίπτει προσφυγή κατοίκων της περιοχής για διακοπή της υλοτόμησης του δάσους στις Σκουριές προκειμένου να προχωρήσει η επένδυση). Ποιά συγκεκριμένα μέτρα αποκατάστασης προβλέπονται; Ποιοί μηχανισμοί θα ασκούν έλεγχο και θα επιβάλλουν τυχόν κυρώσεις; Πως και υπό ποιές προϋποθέσεις μπορεί να είναι αποτελεσματικοί αυτοί οι έλεγχοι, δεδομένων των  εμπειριών που υπάρχουν στη χώρα μας από άλλες  περιπτώσεις αποκατάστασης του περιβάλλοντος σε εξορυκτικές δραστηριότητες;

7       Eνα από τα κρισιμότερα ζητήματα θα αποτελέσει  η σωστή λειτουργία των φραγμάτων και των χώρων απόθεσης αποβλήτων από την εξόρυξη και επεξεργασία. Πως διασφαλίζεται ο υψηλός βαθμός ασφάλειας αυτών των  εγκαταστάσεων; Eχουμε δει να συμβαίνουν ατυχήματα και μεγάλες διαρροές σε τέτοιους χώρους ακόμη και σε ιδιαίτερα προηγμένα κράτη όπως τα Σκανδιναβικά.

8       Σε ποιες περιπτώσεις (από τις τρεις) προβλέπεται η χρήση κυανίου ή και άλλων επικίνδυνων υλικών είτε διεργασιών και τι μέτρα προστασίας θα ληφθούν;

9       Ποιοι είναι οι όροι αειφορίας για τις εξορυκτικές δραστηριότητες σε οικότοπους  που δεν διαθέτουν ειδικό καθεστώς προστασίας. Είναι επαρκές το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, ή πρέπει να επανεξεταστεί και σε ποιά σημεία του;

10     Ποιες είναι οι μεθοδολογίες προσέγγισης και αξιολόγησης τόσο μεγάλων και σύνθετων έργων.